Skip to main content

Door Joeri Zwart.

Een verhoogd cholesterol roept bij veel mensen onrust op — en vaak ook de vraag: “Moet ik nu meteen aan de statines?” Statines zijn effectief, maar hebben bijwerkingen, en niet iedereen wil of kan ze gebruiken. Gelukkig kun je in veel gevallen ook zélf veel invloed uitoefenen op je cholesterolwaarden. In dit blog ontdek je wat cholesterol precies is, waarom het uit balans kan raken, en wat je kunt doen om het op natuurlijke wijze te verbeteren.

Wat is cholesterol en waarom is het belangrijk?

Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft. Het is essentieel voor de aanmaak van hormonen, galzouten en celmembranen. Je lichaam maakt zelf cholesterol aan, met name in de lever, maar je krijgt het ook deels via voeding binnen.

We spreken meestal over ‘goed’ (HDL) en ‘slecht’ (LDL) cholesterol. Maar dat is een versimpeling. LDL is op zichzelf niet slecht, maar wordt wél schadelijk als het gaat oxideren of zich ophoopt in de vaatwand. Het risico ontstaat dus pas als er sprake is van een disbalans — tussen LDL en HDL, tussen aanmaak en afbraak, tussen ontsteking en herstel.

Wanneer is cholesterol een probleem?

Een hoog LDL-cholesterol, een laag HDL-cholesterol of een verhoogd totaalcholesterol kunnen risicofactoren zijn voor hart- en vaatziekten. Maar het verhaal is breder. Ook de grootte, dichtheid en oxidatieve gevoeligheid van LDL-deeltjes maken uit. Dat verklaart waarom sommige mensen met “slechte” waarden toch gezond blijven — en anderen met schijnbaar normale waarden tóch problemen krijgen.

Artsen kijken daarom steeds vaker naar het complete profiel, en nemen leefstijl, ontsteking en insulineresistentie mee in de beoordeling. En daar ligt ook jouw kans om invloed uit te oefenen.

Hoe beïnvloed je cholesterol met voeding?

Je voeding bepaalt in grote mate hoe je lichaam cholesterol aanmaakt, verwerkt en opruimt. Hier zijn vijf belangrijke voedingsinterventies:

  1. Eet meer vezels (vooral oplosbare)

Vezels, zoals die uit havermout, peulvruchten, lijnzaad en groenten, binden galzouten in de darmen. Hierdoor moet je lever nieuwe gal aanmaken uit cholesterol, wat de LDL-waarden verlaagt. Dit effect is goed onderbouwd.

Tip: Voeg dagelijks 1–2 eetlepels psylliumvezels toe aan je yoghurt of smoothie.

  1. Vervang slechte vetten door gezonde vetten

Transvetten en overmatig omega-6 (uit plantaardige oliën en bewerkte voeding) verhogen ontsteking en LDL. Kies in plaats daarvan voor onverzadigde vetten zoals olijfolie, avocado, noten, zaden en vooral: omega-3 vetzuren.

Tip: Eet 2x per week vette vis (zalm, haring, makreel) of gebruik visolie/algenolie (2–3 gram EPA/DHA per dag).

  1. Beperk suiker, niet alleen vet

Insulineresistentie is een onderschatte oorzaak van verhoogd cholesterol. Als je lichaam moeilijk omgaat met koolhydraten, stimuleert dit de aanmaak van triglyceriden en kleine LDL-deeltjes.

Tip: Begin je dag met een eiwitrijk ontbijt in plaats van brood of ontbijtgranen. Dat helpt de bloedsuikerspiegel te stabiliseren.

  1. Gebruik cholesterolverlagende stoffen uit planten

Fytosterolen (plantensterolen) zitten in kleine hoeveelheden in groenten, noten en zaden, en remmen de opname van cholesterol in de darmen. Sommige mensen gebruiken functionele voeding of supplementen met extra fytosterolen.

Let op: overleg altijd met een arts als je supplementen overweegt.

  1. Voeg polyfenolen toe aan je dag

Polyfenolen zijn krachtige antioxidanten die onder andere de oxidatie van LDL tegengaan. Ze zitten in blauwe bessen, groene thee, pure chocolade (minimaal 85%), olijfolie (met hydroxytyrosol), en kruiden zoals kurkuma en rozemarijn.

Tip: Maak van je maaltijd een kleurenpalet – hoe meer kleur, hoe meer bescherming.

Supplementen

Suppletie kun je ook inzetten om het cholesterolprofiel te verbeteren. Hier een overzicht van wat veel wordt toegepast:

  • Berberine – werkt vergelijkbaar met statines, verlaagt LDL en verbetert de insulinegevoeligheid. Dosering: 500 mg, 2x per dag.
  • Rode gist rijst – bevat natuurlijke statine (monacoline K), maar moet met zorg worden gebruikt vanwege mogelijke leverbelasting.
  • Artisjokbladextract – ondersteunt de galfunctie en vetstofwisseling.
  • Q10 (ubiquinol) – vooral belangrijk bij gebruik van statines, maar ook ondersteunend voor de energiebalans van hartcellen.

Let op: supplementen zijn geen vervanging van gezonde voeding, en dienen altijd afgestemd te worden op jouw persoonlijke situatie.

Beweging: minstens zo belangrijk

Lichaamsbeweging verhoogt het HDL-cholesterol (het ‘goede’ cholesterol) en verlaagt triglyceriden. Vooral krachttraining en intervaltraining zijn effectief gebleken. Al 30 minuten per dag matig intensief bewegen kan het verschil maken.

Wat moet je vermijden?

  • Transvetten (in frituurvet, gebak, snacks)
  • Ultrabewerkte voeding (kant-en-klaar maaltijden, frisdrank)
  • Te veel alcohol
  • Roken (vernauwt bloedvaten en versnelt oxidatie van LDL)
  • Chronische stress (verhoogt ontsteking, cortisol, bloeddruk én vetprofiel)

Samengevat

Een verhoogd cholesterol hoeft niet altijd meteen medicatie te betekenen. Door gericht te werken aan voeding, beweging, darmgezondheid en stressmanagement, kun je vaak al binnen enkele maanden meetbare verbetering bereiken. Cholesterol is geen vijand — het is een signaal van een systeem dat uit balans is. Door te focussen op het herstellen van die balans, werk je niet alleen aan je waardes, maar vooral aan je algehele hartgezondheid.

Wil je weten welke aanpak bij jouw lichaam past? Laat dan je waarden goed in kaart brengen en bespreek met je behandelaar wat je opties zijn.

Leave a Reply

Close Menu

Contact

Adres Bedum

Stationsweg 59
9781 CG Bedum

Adres Raalte

Drostenkamp 1a
8101 BX Raalte

E-Mail

info@ludwigkliniek.nl

Telefoon praktijk

0031 (0)50 3052061
Wij lunchen tussen 12.30 en 13.15 uur